Langer zorg thuis: mensen helpen vooruitdenken en keuzes maken bij langdurige zorg

Mary ten Westenend is zorgadviseur langdurige zorg bij Menzis Zorgkantoor. Dagelijks helpen zij en haar collega’s mensen met een levenslange zorgvraag bij het regelen van zorg. Recent is haar team gestart met een project voor cliëntondersteuning bij langer thuis wonen. Mary: “We brengen in kaart welke behoeften mensen hebben zodat wij gerichter advies geven en beter meedenken over oplossingen.”

Hoe veranderen ontwikkelingen in de langdurige zorg jouw werk als zorgadviseur?

“We krijgen als zorgadviseur een andere rol. Ons advieswerk leunt steeds meer aan tegen de rol van cliëntondersteuner. De wachtlijsten in de verpleeghuizen, het tekort aan zorgpersoneel en de wens van ouderen om langer thuis te blijven wonen: dit alles verandert onze adviesgesprekken. De vragen die we krijgen, liggen steeds vaker buiten het wettelijk kader voor langdurige zorg. Denk aan vragen over vervoer of aanpassing van de woning om langer thuis te wonen. Die raken aan de Wet maatschappelijke ondersteuning. Mensen die langdurige zorg nodig hebben, gaan van een situatie van keuzevrijheid naar keuzemogelijkheid. Dus moeten we mensen bewust maken van de keuzes voor het zelf organiseren van langdurige zorg in de eigen omgeving.”

Kun je uitleggen hoe jij mensen helpt bij het maken van keuzes over langer thuis wonen?

“Denk aan een ouder echtpaar waarvan de ene partner mantelzorger is voor de ander. Hun diepste wens is dat ze samen in een echtpaarkamer in een verpleeghuis gaan wonen, maar die kamers zijn schaars. Mensen zeggen dan vaak: ‘Voor nu redden we het wel’. Maar je hoort in het gesprek dat het een wankel evenwicht is. Het voelt als onze verantwoordelijkheid om deze mensen bewust te maken van de keuzes die zij moeten maken. Dit doen we door het geven van opties: is het bespreekbaar als uw partner zonder u in een verpleeghuis gaat wonen? Kunnen uw kinderen of uw buren u ondersteunen? Heeft u nagedacht over huishoudelijk hulp? Zo help je mensen vooruitdenken.”

vrouw staat buiten met de achtergrond het logo van Menzis

Menzis Zorgkantoor is gestart met het project “Langer thuis wonen als het kan”. Wat is het doel?

“Het doel van het project is om te ontdekken welke rol wij als zorgadviseur langdurige zorg hebben om ouderen goed te ondersteunen bij het regelen van hun langdurige zorg. We onderzoeken hun informatie- en ondersteuningsbehoefte en stemmen daar onze informatie, advies en hulp op af. In het project richten we ons op de groep ouderen die door een lichamelijke aandoening hulp nodig hebben. We bekijken welk keuzes deze mensen maken als het gaat om mpt, vpt of wonen in een verpleeghuis. Ook kijken we breed naar zaken als veiligheid in de thuissituatie (valgevaar), de belasting van de mantelzorger of de tevredenheid over de dagbesteding. Zo ontdekken wat knelpunten zijn voor deze mensen. Daarmee kunnen we als zorgadviseur gerichter advies geven en beter meedenken over oplossingen zodat het thuis wonen wél lukt.”

Heb je al ideeën over het oplossen van knelpunten in het langer thuis wonen?

“Als mensen in hun eigen omgeving zorg willen, dan is kennis van die omgeving belangrijk. Daarom zoeken we de samenwerking met anderen, bijvoorbeeld de Wmo-consultenten van gemeenten. Als wij merken dat bijvoorbeeld een scootmobiel een uitkomst zou kunnen zijn, dan wijzen wij mensen de weg naar in dit geval de Wmo. En dat heeft dan rechtstreeks effect op de gemeente. Ook inventariseren we buurtinitiatieven en mantelzorgnetwerken. Denk aan initiatieven als het AutoMaatje. Dit is een vrijwilligersorganisatie in sommige gemeentes. Dat kan heel handig zijn voor mensen die naar de kliniek moeten om de benen te laten zwachtelen. Via onze zorginkopers gaan we in gesprek met zorgaanbieders en zorgprofessionals over de specifieke zorg die nodig is in de regio. Zo werken we aan voorzieningen en handvatten voor mensen om zelf de zorg thuis te organiseren.”

Wat betekent dit project voor jou en je collega’s?

“Nadenken over onze rol als zorgadviseurs in de zorgtransformatie is een verrijking van de inhoud van ons werk. Onze rol gaat steeds meer naar die van cliëntondersteuner. Mensen, familie, mantelzorgers en zorgaanbieders maken we wegwijs in de wereld van langdurige zorg. We kijken over domeinen heen wat helpend kan zijn. Door te luisteren naar mensen en los te komen van de regels en loketten. Ik ervaar elke dag dat je zo verschil maakt. Daar krijgen mijn collega’s en ik energie van.”